Nasza szkoła wzbogaciła się w ostatnim czasie o nowy monitor interaktywny. Monitor ofiarowali Państwo Kiełbasa, nasi serdeczni przyjaciele od wielu lat.
Monitor interaktywny to urządzenie, które pozwoli naszym uczniom korzystać z nowoczesnych technologii, programów edukacyjnych i w znaczym stopniu ułatwi i uatrakcyjni naukę.
SERDECZNIE DZIĘKUJEMY!
Regulamin
I.
1. Ogólnopolski Konkurs Recytatorski jest imprezą dla amatorów – otwartą dla uczniów szkół ponadpodstawowych, studentów i osób dorosłych.
W Konkursie nie mogą uczestniczyć studenci i absolwenci kierunków artystycznych wyższych uczelni teatralnych i muzycznych oraz kierunku pedagogika muzyki / wychowanie muzyczne w wyższych uczelniach artystycznych i nieartystycznych.
Zapis nie dotyczy akompaniatorów.
2. Warunki udziału w Konkursie są następujące:
w poprzednich OKR, ani w innych konkursach:
- recytatorskich,
- poezji śpiewanej,
- teatrów jednego aktora
i odpowiadającego założeniom wybranego turnieju (dział II Regulaminu).
Repertuar wykonany w przeglądzie stopnia najniższego nie może być zmieniony.
b. Wypełnienie i złożenie karty zgłoszenia uczestnika. Podpisanie karty jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na wyszczególnione w karcie działania organizatora, objęte i regulowane przepisami o ochronie danych osobowych.
3. KARTĘ ZGŁOSZENIA UCZESTNIKA
a. należy złożyć w sekretariacie organizatora najniższego w województwie stopnia Konkursu – w terminie przez niego ustalonym.
b. Karta zgłoszenia może być złożona tylko w jednym województwie. Zapis ten obejmuje również przeglądy w Wojsku Polskim i Polskim Związku Niewidomych (dział IV Regulaminu).
4. Konkurs prowadzony jest w drodze wielostopniowych eliminacji – środowiskowych, miejskich, powiatowych / rejonowych, wojewódzkich.
a. Wojewódzcy organizatorzy Konkursu:
- tworzą wojewódzką sieć eliminacji (miejsca, terminy, kontakty),
- ustalają zasady kwalifikacji laureatów do przeglądu wojewódzkiego.
b. Obowiązuje przeprowadzenie minimum dwóch stopni eliminacji w województwie.
c. Przeglądy wojewódzkie odbywają się w nieprzekraczalnym terminie do 26 maja 2024 roku, dla wszystkich turniejów OKR.
5. Przeglądy finałowe wraz z warsztatami odbywają się wg poniższego kalendarza:
• turniej teatrów jednego aktora – 13 – 15 czerwca 2024 roku w Słupsku.
• turnieje recytatorski i wywiedzione ze słowa – 19 – 22 czerwca 2024 roku w Ostrołęce
• turniej poezji śpiewanej – 26 – 29 czerwca 2024 roku we Włocławku.
6. Główny organizator Konkursu ma prawo dokonania zmian w ustalonym terminarzu przeglądów. Zmiany odnoszące się do przeglądów finałowych są konsultowane z gospodarzami tych przeglądów.
7. OKR jest imprezą o charakterze artystyczno-edukacyjnym: organizatorzy wszystkich przeglądów zapewnią uczestnikom udział w zajęciach seminaryjnych i warsztatowych oraz możliwość indywidualnej rozmowy z członkami Komisji Konkursowych.
8. Uczestnicy, a także ich opiekunowie – instruktorzy, nauczyciele – na każdym etapie Konkursu mają prawo zgłosić do organizatora właściwego etapu pytania, uwagi i propozycje we wszystkich sprawach związanych z OKR, z wyłączeniem werdyktu, który pozostaje w kompetencji Komisji Konkursowej.
II
69. OGÓLNOPOLSKI KONKURS RECYTATORSKI
Eliminacje gminne: Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Pełczycach
14.03.2024 r. godz. 11.00
Karty zgłoszeń przyjmowane będą do 11.03.2024 r.
Warunki uczestnictwa
Konkurs jest imprezą otwartą, adresowaną do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych i dorosłych. Warunkiem uczestnictwa jest:
- zgłoszenie we właściwym terminie udziału w przeglądzie stopnia najniższego,
- przygotowanie interpretacji nie prezentowanego wcześniej repertuaru.
Repertuar zgłoszony i wykonany w przeglądzie stopnia najniższego nie może być zmieniany w dalszych eliminacjach. Wykonawca może reprezentować tylko jedną instytucję.
Konkurs prowadzony jest w formie czterech turniejów.
Uczestnicy Turnieju Recytatorskiego występują w dwóch kategoriach:
Repertuar
Repertuar obejmuje 3 utwory w całości lub fragmentach – 2 wiersze i prozę
Uczestnicy zgłaszają do prezentacji 2 utwory (wiersz i prozę). Łączny czas trwania prezentacji nie może przekroczyć 10 minut. Komisja Konkursowa może zwrócić się
o wykonanie drugiego wiersza.
Wykonywane mogą być utwory opublikowane w książkach lub prasie literackiej.
1. Uczestnicy tylko soliści występują bez podziału na kategorie.
2. Wykonawca jest solistą.
3. Repertuar obejmuje:
4. W odniesieniu do repertuaru śpiewanego obowiązują następujące zasady:
5. Do prezentacji uczestnik zgłasza 2 utwory śpiewane, 1 recytowany i ewentualnie może zgłosić jako dodatkowy- śpiewany utwór z tekstem własnym.
(Do przeglądów wojewódzkich włącznie prezentacja utworu recytowanego jest obowiązkowa).
Łączny czas ich wykonania nie może przekroczyć 12 minut.
6. Do akompaniamentu może być stosowany 1 instrument, mały zespół muzyczny (do 3 osób), bądź wcześniej dokonane nagranie (półplayback).
7. Prezentowanie utworu znanego i posiadającego określony autorski kształt wykonawczy dopuszcza się tylko wówczas, gdy uczestnik opracował nową własną interpretację.
Czas trwania spektaklu nie może przekroczyć 30 minut.
Jest to turniej dla poszukujących nowych form wypowiedzi. Dla przykładu – występ, który nie jest recytacją, a nie stał się jeszcze teatrem; łączenie –
w obrębie jednego utworu – mówienia ze śpiewem, śpiewu z ruchem. Takie propozycje muszą jednak wychodzić od słowa i pozostawać z nim w związku, być próbą jego interpretacji, sprawdzenia jego relacji z innymi językami sztuki.
Obowiązują następujące zasady:
Czas występu nie może przekroczyć 7 minut.
III.
1. Do oceny wykonawców powołane zostaną przez organizatorów przeglądów Komisje Konkursowe, właściwe dla stopnia przeglądu.
2. W skład Komisji wchodzą fachowcy z dziedziny recytacji, kultury mowy, literatury, reżyserii oraz muzyki.
3. W skład Komisji stopnia wojewódzkiego powinni wejść:
- przedstawiciel organizatorów przeglądów niższego stopnia;
- przedstawiciel Rady Artystycznej 69. OKR.
4. Nie mogą być jurorami:
a. wykonawcy uczestniczący w Konkursie;
b. instruktorzy – dotyczy przeglądu, w którym biorą udział ich podopieczni.
5. Komisje Konkursowe dokonują oceny wg następujących kryteriów:
* dobór repertuaru (wartości artystyczne utworów oraz ich dobór do
możliwości wykonawczych uczestnika),
* interpretacja utworów,
* kultura słowa,
* ogólny wyraz artystyczny.
W Turnieju Wywiedzione ze słowa Komisje Konkursowe uwzględniają ponadto:
* celowość użycia środków pozasłownych (np. kostiumu, dźwięku,
elementów scenografii i innych) wspomagających interpretację,
* kompozycję sceniczną występu.
W Turnieju Teatrów Jednego Aktora Komisje Konkursowe uwzględniają również:
* opracowanie dramaturgiczne,
* opracowanie reżyserskie,
* realizację programu (np.scenografia, muzyka, kompozycja gestu i ruchu
Scenicznego, kostium).
W Turnieju Poezji Śpiewanej Komisje Konkursowe uwzględniają także:
* zgodność muzyki z charakterem wiersza,
* muzykalność i warunki głosowe wykonawcy,
* wartości artystyczne muzyki.
6. Podstawą do sformułowania werdyktu jest wysłuchanie przez każdego członka Sądu Konkursowego – wszystkich uczestników przeglądu.
w takcie spotknia warsztatowego dla uczestników i instruktorów.
IV.
1. Kwalifikacja wykonawców do przeglądów stopnia wyższego wynika z hierarchii miejsc ustalonej przez Komisje Konkursowe.
1. Z przeglądów wojewódzkich Komisje Konkursowe typują:
- w turnieju recytatorskim– do 2 wykonawców w każdej kategorii;
- w turnieju wywiedzione ze słowa– 1 wykonawcę;
- w turnieju teatrów jednego aktora – 1 wykonawcę oraz rekomendują dodatkowo
1 wykonawcę – przesyłając rejestrację video jego spektaklu – na adres organizatora spotkania finałowego;
- w turnieju poezji śpiewanej – 1 wykonawcę oraz rekomendują dodatkowo
3 wykonawców– przesyłając rejestrację prezentacji na adres organizatora spotkania finałowego.
2. Status przeglądu wojewódzkiego OKR mają konkursy recytatorskie przeprowadzone w Wojsku Polskim – w ramach Konkursu „Konfrontacje Sceniczne” – oraz w Polskim Związku Niewidomych. Zasady oceny oraz kwalifikacja laureatów do przeglądów finałowych OKR odbywa się zgodnie z regulaminem 69. OKR.
V.
1. Uczestnicy przeglądów wszystkich stopni otrzymają dyplomy i upominki ufundowane przez sponsorów i organizatorów.
2. Najlepsi uczestnicy przeglądów finałowych mogą otrzymać:
a. w turnieju recytatorskim i turnieju wywiedzione ze słowa
- 2 nagrody główne – w obu kategoriach w turnieju recytatorskim;
- nagrodę główną w turnieju wywiedzione ze słowa;
- nagrody za szczególnie odkrywczą interpretację poezji;
- nagrodę publiczności;
- nagrody i wyróżnienia za twórcze poszukiwania interpretacyjne;
- nagrodę specjalną Prezesa TKT za interpretację utworu Zbigniewa Herberta,
b. w turnieju teatrów jednego aktora
- nagrodę główną;
- nagrodę publiczności;
- nagrody specjalne za aktorstwo, reżyserię, scenariusz.
c. w turnieju poezji śpiewanej
- nagrodę główną;
- nagrodę publiczności;
- nagrody i wyróżnienia za interpretację i kompozycję.
3. Zarząd Główny Towarzystwa Kultury Teatralnej powoła Radę Artystyczną OKR, stanowiącą organ doradczy w programowych i artystycznych sprawach Konkursu.
W skład Rady wchodzą przedstawiciele głównego organizatora oraz gospodarzy przeglądów finałowych, konsultanci TKT, zaproszeni instruktorzy.
VI.
ZASADY ORGANIZACYJNE
w bezpośredniej współpracy z organizatorami etapów wojewódzkich.
2. Sekretariat organizatora mieści się w Zarządzie Głównym TKT, 02-309 Warszawa, ul. Słupecka 9 lok. 3; tel. 22 635-71 -27; e-mail; tkt@tkt.art.pl
3. Na szczeblu województw i niższych Konkurs prowadzą wojewódzcy organizatorzy.
4. Wojewódzcy organizatorzy po zakończeniu przeglądów wojewódzkich dokonają oceny realizacji założeń programowych, organizacyjnych oraz poziomu artystycznego a wnioski i propozycje przekażą Towarzystwu Kultury Teatralnej.
5. Zadaniem głównego oraz wojewódzkich organizatorów jest:
- popularyzacja Konkursu;
- zapewnienie pomocy metodycznej wykonawcom i instruktorom;
-zapewnienie środków oraz właściwych warunków dla przeprowadzenia przeglądów oraz zajęć metodyczno-warsztatowych.
6. Zarząd Główny Towarzystwa Kultury Teatralnej pokrywa podstawowe koszty przygotowania i przeprowadzenia przeglądów finałowych, zastrzegając sobie prawo wprowadzenia akredytacji dla wykonawców na częściowe pokrycie kosztów pobytu.
Informacje, pliki do pobrania: www.tkt.art.pl
„Najpiękniejsza palma wielkanocna” oraz „Najładniejsza pisanka”
Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Pełczycach
ogłasza
konkursy na
„Najpiękniejszą palmę wielkanocną”
„Najładniejszą pisankę”
Celem konkursów jest propagowanie tradycji i folkloru związanego ze Świętami Wielkanocnymi, pogłębienie wiedzy na temat symboliki i znaczenia palmy i pisanki w obrzędowości ludowej. Konkursy stwarzają okazję do indywidualnej i grupowej działalności artystycznej oraz wymiany wiedzy na temat zanikającego zwyczaju własnoręcznego robienia palm i pisanek ze zwróceniem szczególnej uwagi na oryginalność i estetykę wykonania pracy.
Warunki uczestnictwa w konkursach:
w pięciu kategoriach wiekowych:
I. – przedszkole,
II. – klasy I-III,
III. – klasy IV-VI,
IV. – klasy VII, VIII
V. – młodzież szkół średnich i dorośli.
w każdej placówce oświatowej, po wcześniejszym uzgodnieniu terminu.
Zapraszamy do współpracy nauczycieli, bibliotekarzy, rodziców oraz wszystkich chętnych.
Informacje związane z konkursami można uzyskać pod numerem telefonu +48957685075.
Serdecznie zapraszamy do udziału w konkursach!
Uczniowie klas I-III
Uczniowie klas I-III zostali zapoznani ze skroconą wersją standardardów ochrony małoletnich. Odbyły się pogadanki wychowawców, które przybliżyły uczniom oraz rodzicom w sposób dostępny zagadnienia dotyczące tematu. Nie obyło się bez ciekawych dyskusji.
Kadra pedagogiczna oraz pozostali pracownicy szkoły zapoznali się z pełną wersją tego dokumentu. Wersja skrócona została umieszczona na naszej stronie internetowej natomiast pełna wersja Standardów Ochrony Małoletnich jest dostępna w naszym sekretariacie oraz w bibliotece szkolnej.
Serdecznie zapraszamy do udziału
w XXI Konkursie Palm i Pisanek Wielkanocnych.
Finał odbędzie się 23 marca 2024 r. w Sali Wiejskiej w Nowogródku Pomorskim
Dla laureatów konkursu przewidziane są nagrody. Jesteśmy przekonani, że spośród kategorii konkursowych uczestnicy znajdą te, które będą dla nich ciekawym wyzwaniem.
Prosimy o rozpropagowanie poniższego dokumentu wśród osób mogących wziąć udział w naszym konkursie.
ZAPRASZAMY DO UDZIAŁU W WARSZTATACH RĘKODZIELNICZYCH
Ozdabianie jajek i zajączków wielkanocnych
Regulamin XXI Konkursu
„Palm i Pisanek Wielkanocnych”
ORGANIZATOR:
· Gmina Nowogródek Pomorski,
· Wiejski Ośrodek Kultury w Nowogródku Pomorskim
CELE :
• propagowanie twórczości ludowej poprzez popularyzację twórczości własnej
związanej ze Świętami Wielkanocnymi
• promocja tradycyjnej sztuki kulinarnej i rękodzieła ludowego
• ocalenie od zapomnienia typowych form twórczości ludowej związanych z okresem
Wielkanocy
• aktywizacja młodzieży i dorosłych w kierunku uprawiania sztuki ludowej
• zorganizowanie wystawy prac konkursowych
ZASADY I PRZEBIEG KONKURSU:
1. Udział w konkursie jest dobrowolny.
2. Prace będą oceniane wg następujących grup wiekowych:
· Grupa przedszkolna (grupy przedszkolne wykonują pracę zbiorową – pisanki
lub plamę)
· 7-10 lat;
· 11-13 lat;
· 14-17 lat;
w kategoriach:
kategoria
ilość
Ilość autorów
technika
pisanka
2-3 sztuki
Indywidualnie
tradycyjna
palma
1 szt.
indywidualnie
tradycyjna
· Dorośli (18+) w następujących kategoriach konkursowych:
kategoria
ilość
Ilość autorów
technika
babka wielkanocna
1 szt.
indywidualnie
tradycyjna
stroiki wielkanocne
1 szt.
indywidualnie
tradycyjna
pisanka
2-3 sztuki
indywidualnie
tradycyjna
palma
1 szt.
(indywidualnie lub grupowo)
tradycyjna
1. Kryteria oceny:
· nawiązanie do tradycji,
· ogólne wrażenie estetyczne,
· pomysłowość,
· bogactwo użytych materiałów.
1. Uczestnik/uczestnicy mogą wziąć udział w więcej niż w jednej kategorii
konkursowej.
2. Prace konkursowe należy dostarczyć do Biblioteki Publicznej w Karsku
ul. Pionierów 15/3, kod 74-305 Karsko do 18 marca 2024 r. do godz. 20:00.
Baby Wielkanocne prosimy o przywiezienie w dniu 23 marca 2024 r.
w godz. 10:00 - 12:00 - Sala Wiejska w Nowogródku Pomorskim.
Każda praca musi posiadać umocowaną metryczkę (metryczka musi być
przytwierdzona do pracy)
- imię nazwisko autora pracy/nazwa grupy,
- miejscowość/ szkoła,
- kategoria wiekowa,
- kategoria konkursowa,
- opiekun (w przypadku osób niepełnoletnich),
- numer telefonu
oraz „Kartę zgłoszenia”.
3. Prace nadesłane pocztą powinny być odpowiednio zabezpieczone przed
zniszczeniem. Przesłane na adres:
Biblioteka Publiczna
ul. Pionierów 15/3
74-305 Karsko
Koszt przesyłki pokrywa uczestnik
4. Termin nadsyłania prac do 15 marca 2024 r.
5. Dostarczenie w terminie prac spełniających warunki konkursu oznacza
akceptację przez uczestnika niniejszego „Regulaminu konkursu”.
6. Oceny prac dokona powołana przez Organizatora komisja konkursowa, która
przyzna nagrody i dyplomy. Decyzja komisji jest ostateczna i nie podlega
odwołaniu.
Ogłoszenie wyników Konkursu i wręczenie nagród odbędzie się 23 marca 2024 r.
w sali wiejskiej w Nowogródku Pomorskim o godz. 13:00.
7. Odbiór nagród osobiście w dniu rozstrzygnięcia konkursu lub do dnia
23 kwietnia 2024 r. w Bibliotece Publicznej w Karsku. Nagrody nieodebrane w
terminie wracają do organizatora.
8. Po konkursie organizator o przyznanych nagrodach i wyróżnieniach udzieli
informacji indywidualnie lub pod tel. 95 747 80 70.
9. Wszelkich dodatkowych informacji udziela:
Wiejski Ośrodek Kultury : Tel. 95 747 80 70
10. Prace nie będą zwracane, przechodzą na własność organizatora.
Program:
10:00 – 12:00 Prace przygotowawcze do imprezy, przyjmowanie bab konkursowych, powołanie komisji do oceny Bab Wielkanocnych.
12:10 Komisja ocenia Baby Wielkanocne
Podczas trwania imprezy czynne będą następujące stanowiska:
– sołeckie stoiska wystawiennicze,
– warsztaty rękodzielnicze: Ozdabianie jajek i zajączków wielkanocnych
– pokonkursowa degustacja bab wielkanocnych,
– degustacja potraw wielkanocnych.
13:00 Ogłoszenie wyników XXI Konkursu Palm i Pisanek Wielkanocnych.
15:00 Zakończenie imprezy.
Oprawa muzyczna: Firma LIVE MUSIC
Zapraszamy!
Z serii logopeda radzi...
Rodzicu zwróć uwagę na rozwój mowy swojego dziecka.
Poniżej przedstawiamy główne etapy rozwoju mowy.
GŁÓWNE ETAPY ROZWOJU MOWY DZIECKA
Wyniki najnowszych badań udowadniają, że dzieci uczą się języka ojczystego już w brzuchu mamy. Po urodzeniu rozpoznają jego melodię, intonację, uspokajają się przy znanych sobie brzmieniach i są na nie wyczulone. Każdy, kto miał okazję opiekować się choć przez chwilę noworodkiem lub niemowlęciem, wie, że komunikują się z nami o wiele wcześniej niż wypowiedzą swoje pierwsze słowo. Dziecko uczy się języka na swój własny sposób, ale w procesie nabywania mowy możemy wyróżnić uniwersalne dla wszystkich etapy. Podobnie jest w rozwoju ruchowym: w pewnym momencie oczekujemy podnoszenia główki, przekręcania się z pleców na brzuch, pełzania, raczkowania, siadania i w końcu chodzenia. Najogólniej rozwój mowy możemy podzielić na cztery etapy:
Okres melodii (0-1 rok życia)
Okres wyrazu (1-2 r. ż.)
Okres zdania (2-3 r. Ż.)
Okres swoistej mowy dziecięcej (3-7 r. ż.)
OKRES MELODII
Ten poetycko brzmiący etap rozpoczyna się wraz z narodzinami dziecka, które wita rodziców i świat płaczem. Lekarze już dawno temu odkryli, że na podstawie brzmienia płaczu noworodka można rozpoznać niektóre choroby genetyczne czy uszkodzenia mózgu (Ale stop! W tym artykule skupię się na prawidłowym rozwoju). Około 2-3 miesiąca życia niemowlę zaczyna głużyć (niektórzy nazywają to gruchaniem), co podobnie jak płacz jest odruchem bezwarunkowym, co oznacza, że maluch nie zdaje sobie sprawy z wydawanych przez siebie dźwięków. To tłumaczy fakt, że głużą również dzieci niesłyszące. Głużenie polega na wytwarzaniu dźwięków, które swym brzmieniem przypominają samogłoski i spółgłoski, np. uuuuuuuuu, auuuuuuuuuu, grrrrrr (często pojawiają się dźwięki gardłowe i tylnojęzykowe).
Gdy niemowlę ma około 6 miesięcy głużenie zamienia się w gaworzenie, które polega na powtarzaniu i naśladowaniu dźwięków. Wówczas pojawiają się ciągi sylab, np. babababa, dadadada, memememe. Dziecko, bawiąc się dźwiękami, wytwarza niemal wszystkie samogłoski i sporo spółgłosek, najczęściej są to: p, b, m, n, t, d, ł. Z czasem gaworzenie zaczyna przypominać mowę, ponieważ dziecko naśladuje intonację, melodię, tempo języka. Możemy wówczas wyróżnić ciągi sylab złożone z różnych spółgłosek i samogłosek (np. mabebemedu, jejejedaa). Stąd już tylko o krok od pierwszych samodzielnie wypowiedzianych wyrazów, które niosą ze sobą znaczenie, np. da, mama, tata, mi (miś), am (jeść), pi (pić). Mowę oczywiście wyprzedza rozumienie. Zanim dziecko zacznie mówić jest w stanie zidentyfikować niektóre przedmioty, które nazywa dorosły, reaguje na swoje imię, rozumie proste polecenia.
Około 9 miesiąca życia dziecko uczy się jeszcze jednej, niezwykle ważnej z punktu widzenia komunikacji, rzeczy: wskazywania palcem. Opanowanie tego gestu jest na tyle istotną umiejętnością, że mówi się nawet o „rewolucji 9 miesiąca”. Dlaczego tak bardzo powinniśmy się cieszyć z tego, że nasze dziecko pokazuje palcem? To temat na dłuższą opowieść - wspomnę jedynie, że u dzieci ze spektrum autyzmu ten gest się nie pojawia lub trzeba nad nim bardzo mocno pracować.
OKRES WYRAZU
Pomiędzy 12 a 24 miesiącem życia następuje niezwykle dynamiczny rozwój mowy dziecka - niemal codziennie uczy się ono nowych słów, coraz więcej rozumie, reaguje na pytania i kierowane do niego prośby oraz polecenia. W pierwszych słowach najczęściej występuje głoska a, pojawiają się również u, i, e. Ze spółgłosek najczęściej usłyszymy d, t, n, m, b, ś, ź, ć, dź. Co ciekawe nie ma ścisłego powiązania między gaworzeniem a okresem mowy, co oznacza, że mimo iż podczas gaworzenia dziecko dobrze wymawiało daną głoskę, to już w wyrazach może ją pomijać lub zastępować prostszym dźwiękiem. Dziecko potrafi powtarzać proste wyrazy - najczęściej nie jest to jeszcze świadome ich używanie, ale powtarzanie sekwencji dźwięków. Takie zjawisko nosi nazwę echolalii. Około 15 miesiąca życia dziecko wypowiada coraz więcej słów, co jest związane z jego całościowym rozwojem - ma lepszą pamięć, ćwiczy uwagę, spostrzegawczość, doskonali umiejętność chodzenia. Niezwykle charakterystyczne dla rozwoju mowy w tym okresie jest:
występowanie dużej ilości wyrazów dźwiękonaśladowczych, np. hau, miau, mee, bee. I jeżeli chcielibyśmy policzyć słowa, którymi posługuje się dziecko, to będziemy do nich zaliczać także te wyrazy;
upraszczanie słów, przestawianie kolejności sylab, zniekształcanie wyrazów pod względem brzmieniowym. Dziecko często wypowiada tylko początki słów, np. da (daj), pi (pić) a spółgłoski są zmiękczane - śama (sama);
utożsamianie wyrazu z konkretnym przedmiotem, np. lala to zabawka z brązowymi włosami w zielonych spodniach, którą dziecko bardzo dobrze zna. Użycie tego słowa w stosunku do innej zabawki może nie spotkać się ze zrozumieniem;
odnoszenie danego słowa do całej kategorii rzeczy, np. hau-hau to każde zwierze, które ma cztery nogi.
OKRES ZDANIA
Pod koniec drugiego roku życia mały człowiek składa zdania zbudowane z dwóch wyrazów, np. mama daj, tata śpi, daj am. Najczęściej używa rzeczowników, które nazywają konkretne przedmioty, występują w jego najbliższym otoczeniu i są często używane przez członków rodziny: np. części ciała, ubrania, jedzenie i picie, nazwy zwierząt. Dla rozwoju mowy w tym okresie charakterystyczne jest:
palatalizowanie, a więc zmiękczanie spółgłosek (np. źupa zamiast zupa);
żądanie od innych osób poprawnego wymawiania głosek, których dziecko samo nie jest jeszcze w stanie dobrze realizować, np. Tato, nie mówi się lyba tylko lyba!;
brak wyraźnych końcówek w wymawianych wyrazach i ich upraszczanie.
Zaledwie 3% trzyletnich dzieci wymawia poprawnie wszystkie dźwięki, więc opuszczanie i zamienianie głosek jest zupełnie normalne. Jednak, co istotne, mowa dziecko powinna być już zrozumiała nie tylko dla osób z najbliższego otoczenia.
OKRES SWOISTEJ MOWY DZIECIĘCEJ
W tym wieku maluch powinien już swobodnie rozmawiać z najbliższymi osobami i rówieśnikami. Z tego przypadającego na 3-6/7 rok życia etapu pochodzi najwięcej zabawnych anegdot rodzinnych dotyczących tworzenia przez dziecko nowych słów, a więc neologizmów. Jest to związane z następującymi zjawiskami:
asymilacja czyli upodobnienie (dotyczy to miejsca artykulacji występujących obok siebie w wyrazie głosek`) np. bebek zamiast chlebek, dobać zamiast zobacz (w tym przykładzie oprócz asymilacji jest również zmiękczenie - ć zamiast cz).
metateza, czyli przestawienie głosek lub całych sylab np. salomolot zamiast samolot, kolomotywa zamiast lokomotywa, żórowy zamiast różowy.
kontaminacja, czyli łączenie dwóch wyrazów w jeden np. pomasłować (smarować masłem), pilnowaczka zamiast opiekunka (wyraz utworzony od słowa pilnować i końcówki odnoszącej się do żeńskich nazw zawodów np. prawniczka, spawaczka), szybaczka zamiast wycieraczka, sklepacz zamiast sprzedawca w sklepie, smakołycze (smakołyki + słodycze). Podałabym więcej przykładów, bo są rewelacyjne, ale tekst wyszedłby nieprzyzwoicie długi
Sześcioletnie dziecko powinno już poprawnie wymawiać wszystkie głoski języka ojczystego, ale o artykulacji przeczytacie dokładnie poniżej.
ZASADY DOTYCZĄCE POPRAWNOŚCI ARTYKULACYJNEJ:
Niemowlę wymawia samogłoski (głównie a, e) oraz (zwłaszcza na początku) dźwięki niecharakterystyczne dla języka polskiego. W drugim półroczu mogą pojawić się inne samogłoski oraz takie spółgłoski jak m, b, t, d.
Dziecko roczne i dwuletnie wymawia wszystkie samogłoski ustne, chociaż może niektóre zastępować. Prawidłowo wymawia p, b, t, d, n, ń, m, k, g.
Dziecko trzyletnie wymawia wszystkie samogłoski ustne, ale może zdarzyć się zastępowanie e lub o przez a. Oprócz wymienionych powyżej spółgłosek wymawia poprawnie: l, ł, ś, ź, ć, dź, f, w, h.
Czterolatek wymawia wszystkie samogłoski ustne, może mieć trudności z realizacją nosowych ą i ę. Poprawnie wymawia głoski z szeregu syczącego: s, z, c, dz.
Pięciolatek prawidłowo realizuje szereg szumiący; sz, ż, cz, dż.
Sześciolatek powinien wymawiać poprawnie wszystkie głoski. Dotyczy to również głoski r, choć w literaturze nie ma co do tego zgodności. Na pewno na początku (w czwartym roku życia) r może być zamieniane na j (jyba zamiast ryba), ale w późniejszym okresie lepiej, by pojawiło się l, ponieważ ma to samo miejsce artykulacji co r (l wymaga uniesienia tzw. pionizacji języka).
Niezwykle ważne jest, żeby patrzeć na dziecko całościowo, ponieważ rozwój mowy jest ściśle powiązany z ogólnym rozwojem psychoruchowym malucha. Mowa jest tak naprawdę bardzo skomplikowaną czynnością, wymagającą skoordynowanej pracy wielu układów i sprawnych narządów artykulacyjnych. Dziecko ćwiczy je już w brzuchu mamy (np. ssanie kciuka, połykanie wód płodowych) i doskonali od momentu narodzin. Ogromne znaczenie ma technika ssania (piersi lub butelki), później nauka gryzienia, żucia, połykania (dlatego przy rozszerzaniu diety warto podawać dziecku pokarmy o różnej konsystencji a także kawałki do samodzielnego odgryzania); prawidłowe oddychanie, pozycja spoczynkowa języka (o tym mówi się zdecydowanie za rzadko!). Wszystko ma znaczenie.
BIBLIOGRAFIA
Czaplewska E., Diagnoza zaburzeń rozwoju artykulacji, w: Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, pod red. E. Czaplewskiej i S. Milewskiego, Sopot 2012.
Demel G., Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Warszawa 1978.
Kaczmarek L., Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin 1977.
Kielar-Turska M., Rozwój sprawności językowych i komunikacyjnych, w: Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki, pod red. E. Czaplewskiej i S. Milewskiego, Sopot 2012.
Marno H, Guellai B, Vidal Y, Franzoi J, Nespor M and Mehler J, Infants’ Selectively Pay Attention to the Information They Receive from a Native Speaker of Their Language.
Minczakiewicz E., Mowa - Rozwój - Zaburzenia - Terapia, Kraków 1996.
Styczek I., Logopedia, Warszawa 1979.
Ważne terminy!
W załączniku treść zarządzenia dotyczącego rekrutacji do przedszkoli i klas pierwszych 2024/2025.
Zachęcamy do zapoznania się z treścią dokumentu.
Powered by aSc EduPage